1. Nguyên nhân

Gãy xương thường là do tác động của một lực vào xương, có th�?là trực tiếp hoặc gián tiếp.

• Trực tiếp: nếu do lực trực tiếp thì đường gãy thường cắt ngang qua xương và �?gãy �?ngay tại vùng b�?tác động.
• Gián tiếp: lực gián tiếp thường gây ra gãy xoắn và �?gãy thường �?xương nơi b�?lực tác động vào.

2.Phân loại

Gãy xương được chia làm 2 loại chính: gãy xương kín và gãy xương h�?và c�?2 đều có th�?là gãy xương biến chứng.

• Gãy xương kín: là loại gãy xương mà t�?chức da �?vùng xung quanh �?gãy không b�?tổn thương hoặc tổn thương nhưng không thông với �?gãy.
• Gãy xương h�? là loại gãy xương khi có tổn thương �?b�?mặt da thông với �?gãy hoặc 1 đầu xương chòi ra ngoài. Gãy xương h�?là 1 tổn thương nghiêm trọng vì nó không những gây chảy máu mà còn gây nên những biến chứng nhiễm khuẩn nặng n�?
• Gãy xương biến chứng: c�?gãy xương h�?và gãy xương kín đều được coi là gãy xương biến chứng khi có 1 tổn thương kèm theo như tổn thương dây thần kinh, mạch máu hay t�?chức cơ quan nào đó.

3.Triệu chứng

• Cảm thấy hoặc nghe thấy tiếng kêu “răng rắc�?của xương gãy.
• Đau �?ch�?chấn thương hoặc gần v�?trí đó. Đau tăng khi vận động.
• Giảm hoặc mất hoàn toàn kh�?năng vận động của xương gãy.
• Sưng n�?sau đó bầm tím �?vùng chấn thương.
• Có phản ứng tại ch�?gãy khi chạm nh�?lên vùng b�?thương.
• Biến dạng chi gãy: chi b�?ngắn lại, gập góc hay xoắn vặn�?/li>
• Khi khám có th�?nghe thấy tiếng lạo xạo của của 2 đầu xương gãy c�?vào nhau. Không được c�?gắng tìm dấu hiệu này vì làm bệnh nhân rất đau.
• Có th�?có triệu chứng của sốc. Tình trạng sốc thường xảy ra trong các trường hợp gãy xương h�? gãy xương chậu, xương đùi và đa chấn thương.

* Chú ý: Không phải tất c�?các trường hợp gãy xương đều có những dấu hiệu và triệu chứng trên. Đ�?tìm ra những dấu hiệu của gãy xương phải ch�?yếu dựa vào quan sát. Không vận động bất kì nơi nào của cơ th�?nếu không cần thiết. nếu có th�?thì so sánh chi b�?thương với chi lành.

Nếu có s�?kết hợp của 2 hay 3 triệu chứng k�?trên hoặc bệnh nhân có biểu hiện sốc hoặc nếu có nghi ng�?v�?tính nghiêm trọng của một chấn thương thì hãy x�?trí như một trường hợp gãy xương.

4.X�?trí

4.1. Mục đích

Hạn ch�?di lệch của đầu xương gãy, giảm đau, phòng sốc và các tổn thương th�?phát khác tại vùng tổn thương.

4.2. X�?trí

• Gọi cấp cứu y t�?
• Đánh giá và x�?trí các vấn đ�?v�?đường th�? th�?và tuần hoàn đặc biệt trong các trường hợp gãy xương h�? xương chậu, xương đùi, đa chấn thương�?/li>
• Tuyệt đối không vận động phần b�?tổn thương nếu không cần thiết.
• Băng kín các vết thương nếu có. Kiểm soát chảy máu.
• C�?định tạm thời xương gãy bằng nẹp hoặc băng ép.
• Thường xuyên nâng cao chi b�?gãy sau khi c�?định đ�?giảm sưng n�?
• Thường xuyên theo dõi bệnh nhân v�?tình trạng toàn thân.

4.3. Nguyên tắc c�?định xương gãy

• Nẹp s�?dụng phải đảm bảo đ�?đ�?dài, rộng và vững chắc. Nẹp có th�?làm bằng g�? tre, thanh kim loại�?/li>
• Không đặt nẹp trực tiếp lên da thịt nạn nhân phải có đệm lót �?đầu nẹp, đầu xương. Có th�?lấy bông hoặc vải đ�?làm đệm lót
• C�?định trên và dưới v�?trí xương gãy 1 khớp. Với gãy xương đùi phải bất động được 3 khớp
• Trường hợp gãy kín đặc biệt gãy xương đùi phải kéo liên tục bằng một lực không đổi.
• Trường hợp gãy xương h�? không được kéo nắn ấn đầu xương gãy vào trong, phải x�?trí vết thương sau đó gi�?nguyên tư th�?gãy đ�?c�?định.
• Bất động �?tư th�?cơ năng: chi trên treo tay vuông góc hoặc đ�?duỗi thẳng và buộc vào người, chi dưới duỗi thẳng và buộc chi gãy với chi lành thành một khối thống nhất.
• Sau khi đã bất động xong phải nhanh chóng chuyển nạn nhân đến cơ s�?điều tr�?hoặc gọi cấp cứu y t�?

* Chú ý: Không gây đau hoặc tổn thương thêm.